Ταινίες Led: Είδη & τρόποι τοποθέτησης

Όλο και πιο δημοφιλής λύση φωτισμού τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει οι ταινίες LED, καθώς εκτός από το ότι μας βοηθούν να αναβαθμίσουμε αισθητικά το χώρο μας και να αναδείξουμε αρχιτεκτονικά στοιχεία και αντικείμενα στο σπίτι μας, ταυτόχρονα καταναλώνουν λιγότερο ρεύμα, διαθέτουν ποικιλία χρωμάτων και μπορούν να προσαρμοστούν σε ό,τι διαστάσεις επιθυμούμε. Ωστόσο, προτού προχωρήσουμε στην αγορά τους, έρχονται στο μυαλό μας διάφορες απορίες: «Είναι όλες οι ταινίες LED ίδιες; Θα πρέπει να αγοράσω και άλλα εξαρτήματα για να λειτουργήσουν σωστά; Μπορώ να τις τοποθετήσω μόνος/η μου;». Ακολουθώντας τα βήματα για την αγορά και τοποθέτηση της κατάλληλης λεντοταινίας που παρουσιάζονται σε αυτό τον οδηγό, θα αναλύσουμε τα χαρακτηριστικά τους και θα μάθουμε τα επιπλέον εξαρτήματα που ενδεχομένως θα χρειαστούμε. Εν συντομία, τα βήματα για την εγκατάσταση ταινίας LED είναι: Μέτρηση των διαστάσεων όπου θα γίνει η εγκατάσταση Επιλογή της κατάλληλης ταινίας LED Επιλογή του σωστού τροφοδοτικού Σύνδεση όλων των κομματιών Στερέωση της ταινίας LED 

Βήμα 1: Μέτρηση διαστάσεων 

Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να γνωρίζουμε, είναι ο χώρος και το σημείο όπου θα γίνει η εγκατάσταση και εάν έχει γωνίες, ώστε να υπολογίσουμε το συνολικό μήκος και τα φις για τις συνδέσεις που θα χρειαστούμε. 

Βήμα 2: Επιλογή ταινίας 

Αυτό είναι το σημαντικότερο στάδιο, καθώς στην αγορά υπάρχουν πολλές επιλογές και η διαφορά τους κρίνεται στις τεχνικές λεπτομέρειες. Κάποια από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που διαθέτουν οι ταινίες LED είναι τα παρακάτω: 

Tα lumens - Εκφράζουν τη φωτεινότητα της ταινίας LED. Μπορεί να δίνονται ανά LED, ανά μέτρο ή ανά ταινία. Όσο φωτεινότερη τόσο πιο ακριβή είναι συνήθως η ταινία. Ορισμένοι κατασκευαστές προκειμένου να αυξήσουν τα lumens της ταινίας υπερτροφοδοτούν τα LED με αποτέλεσμα να αυξάνεται η θερμοκρασία και επομένως να μειώνεται ο χρόνος ζωής της ταινίας. Η θερμότητα είναι ο Νο1 παράγοντας που μπορεί να μειώσει τη διάρκεια ζωής μιας ταινίας LED. Καλό είναι να αποφύγουμε την τοποθέτησή της κοντά σε συσκευές θερμότητας.

Η απόχρωση του λευκού φωτός (CCT) - Οι αποχρώσεις ξεκινούν από το θερμό λευκό και φτάνουν μέχρι το ψυχρό λευκό. Αυτό συνήθως αποτυπώνεται σε βαθμούς Kelvin, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Θερμό λευκό: τιμές μικρότερες από 3000K, Φυσικό λευκό: τιμές από 3000Κ έως 5000Κ, Ψυχρό λευκό: τιμές μεγαλύτερες από 5000K 

Παρατηρήστε στο παρακάτω παράδειγμα πώς αλλάζει όλη η αισθητική του χώρου τοποθετώντας ταινία LED με διαφορετικές αποχρώσεις λευκού φωτός. 

Οι πιο θερμές αποχρώσεις προτιμώνται συνήθως σε χώρους άνετους, όπως το καθιστικό, ενώ οι ψυχροί τόνοι δίνουν μια πιο μοντέρνα αισθητική και τοποθετούνται κυρίως στο μπάνιο ή στην κουζίνα.

Το χρώμα - Το φως των ταινιών LED μπορεί να βγει σε πολλά χρώματα (πράσινο, μπλε, κόκκινο, ροζ κ.λ.π.). Κάποιες λεντοταινίες διαθέτουν σταθερά μόνο ένα χρώμα, ενώ οι RGB (πολύχρωμες) μπορούν να αλλάζουν το χρώμα, συνήθως μέσω κάποιου τηλεχειριστηρίου. 

H πυκνότητα των LED - Είναι πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό μιας ταινίας LED, καθώς o αριθμός των LED είναι αυτός που επηρεάζει κυρίως το κόστος της ταινίας και επομένως αποτελεί καλό μέτρο σύγκρισης. Μπορεί να δίνεται ανά μέτρο ή ανά ταινία. 

Τα watt - Η κατανάλωση ενέργειας για μια ταινία LED. Μπορεί να δίνεται ανά LED, ανά μέτρο ή ανά ταινία. Στις ταινίες LED που δε διαθέτουν τροφοδοτικό μέσα στη συσκευασία, τα watt κατανάλωσης θα μας βοηθήσουν, ώστε να επιλέξουμε το σωστό τροφοδοτικό.

Οι διαστάσεις των LED - Στην παρακάτω εικόνα φαίνονται οι πιο δημοφιλείς διαστάσεις. Τα 5050 LED είναι πιο φωτεινά από τα 3528 και κατάλληλα για μεγάλες επιφάνειες και για χώρους που υπάρχει φως περιβάλλοντος. Είναι, επίσης, καλύτερα για RGB εφαρμογές. Τα 3528 παρότι είναι λιγότερο φωτεινά, μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μεγαλύτερη πυκνότητα και άρα να δώσουν περισσότερο φως. Είναι κατάλληλα για κρυφό φωτισμό αντικειμένων εσωτερικού χώρου. Τέλος, τα 3020 και 3014 είναι ταινίες νέας γενιάς και είναι ταυτόχρονα πιο φωτεινά και πιο αποδοτικά. 

CRI (Color Rendering Index) - Μέτρηση που δείχνει σε τι βαθμό τα χρώματα της ταινίας φαίνονται κάτω από την ηλιακή ακτινοβολία. Μετριέται από το 0 έως το 100. Για τιμές από 80 και πάνω το επίπεδο είναι αποδεκτό, ενώ για τιμές μεγαλύτερες από 90 το επίπεδο είναι άριστο. Οι ταινίες LED με CRI μεγαλύτερο από 90 συνήθως έχουν επαγγελματική εφαρμογή, όπως για παράδειγμα σε κτήρια, σε φωτογραφήσεις και στον κινηματογράφο. 

To πάχος της ταινίας - Δίνεται συνήθως σε χιλιοστά (mm). Όσο μεγαλύτερο το πάχος της ταινίας, τόσο καλύτερα θα κατανέμεται η θερμότητα και επομένως θα παρατείνεται η ζωή της. 

Η αδιαβροχοποίηση - Αποτυπώνεται σύμφωνα με το πρωτόκολλο IPXX, όπου ο πρώτος αριθμός δείχνει από το 1 έως το 6 την αντοχή του προϊόντος στη σκόνη, ενώ ο δεύτερος, από το 1 έως το 8, την αντοχή του στην υγρασία. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η σημασία των πιο δημοφιλών τιμών: 

Smart LED lightning - Χαρακτηριστικό που διαθέτουν οι τελευταίας γενιάς ταινίες και αναφέρεται στη δυνατότητά τους να συνδέονται στο Ιnternet, ώστε ο χειρισμός τους να γίνεται μέσω applications από το κινητό ή το laptop/PC. Δημοφιλή προϊόντα αυτής της κατηγορίας είναι τα Philips Hue LightStrip και Xiaomi Yeelight. Στην αγορά πλέον κυκλοφορούν controllers, οι οποίοι μπορούν να συνδεθούν με υπηρεσίες όπως το Google Home και η Amazon Alexa, έτσι ώστε κάθε ταινία LED να αποκτήσει κάποιες “έξυπνες” δυνατότητες. 

Εκτός από τις ταινίες LED στην αγορά είναι διαθέσιμες και ταινίες Neon LED. Οι Neon LED αποτελούνται από μια ταινία LED, η οποία είναι επικαλυμμένη από PVC πλαστικό, δίνοντας μια πιο θαμπή απόχρωση που προσομοιάζει τους σωλήνες Neon. Λόγω της ευλυγισίας, της οικονομίας, της αντοχής και της μεγαλύτερης ασφάλειας που προσφέρουν, οι ταινίες Neon LED αρχίζουν να αντικαθιστούν σιγά σιγά τους σωλήνες Neon. Χρησιμοποιούνται κυρίως σε επαγγελματικούς χώρους (π.χ. bar, casino, θέατρα) και διαθέτουν ποικιλία από χρώματα. 

Βήμα 3: Επιλογή τροφοδοτικού 

Αφού πλέον έχουμε αποφασίσει το είδος της ταινίας και το συνολικό μήκος που θα χρειαστούμε, μπορούμε να προχωρήσουμε στην επιλογή του κατάλληλου τροφοδοτικού, το οποίο θα υποστηρίζει όλη την εγκατάσταση. Το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να προσέξουμε είναι η ηλεκτρική τάση (Volt) της ταινίας. Οι περισσότερες ταινίες λειτουργούν με συνεχή τάση (DC) 12V, 24V ή μπαταρίες και λιγότερες με εναλλασσόμενη τάση (AC) 220V. Στη συνέχεια, θα πρέπει να υπολογίσουμε την κατανάλωση ενέργειας (Watt) της ταινίας που θέλουμε να τροφοδοτήσουμε. Έτσι, για παράδειγμα, για μια ταινία 5 μέτρων 12V όπου ο κατασκευαστής αναφέρει ότι καταναλώνει 3,6 Watt ανά μέτρο θα χρειαστούμε: 5 μέτρα Χ 3,6 Watt το μέτρο = 18 Watt για 5 μέτρα Προκειμένου το τροφοδοτικό να μη δουλεύει στα όριά του, προτείνεται στο παραπάνω νούμερο να προσθέσουμε 20% επιπλέον watt ενέργειας. Έτσι, το τροφοδοτικό που θα χρειαστούμε θα πρέπει να είναι τουλάχιστον: 18 Watt + 20% επιπλέον Watt = 21,6 Watt σύνολο Εν κατακλείδι, για την παραπάνω εγκατάσταση θα χρειαστούμε ένα τροφοδοτικό 12Volt που να δίνει τουλάχιστον 21,6 Watt  ενέργειας. 

Βήμα 4: Σύνδεση 

Σε αυτό το βήμα θα πρέπει να συνδέσουμε όλα τα κομμάτια της ταινίας μεταξύ τους (στην περίπτωση που χρειάστηκε να κοπεί σε κάποια σημεία), την ταινία με το τροφοδοτικό και προαιρετικά το dimmer/controller. Η βασική σύνδεση φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, όπου μετά το τροφοδοτικό τοποθετούμε το controller/dimmer και στη συνέχεια τα κομμάτια της ταινίας LED. 

Σύνδεση των κομματιών της ταινίας 

Για τη σύνδεση των κομματιών των ταινιών LED και Neon LED μεταξύ τους, υπάρχουν στην αγορά διάφορα φις, όπου η σύνδεση μπορεί να γίνει εύκολα χωρίς να απαιτείται εξειδικευμένη γνώση. Ταινίες LED 

Neon LED 

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί ότι για την επιλογή των κατάλληλων φις, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη το είδος της ταινίας. Δηλαδή, αν είναι λευκού φωτός θα χρειαστούμε φις με 2 pin, αν είναι RGB θέλουμε 4 pin, ενώ αν είναι RGB white θα χρειαστούμε φις με 5 pin. 

Σύνδεση της ταινίας με το τροφοδοτικό 

Για τη σύνδεση της ταινίας με το τροφοδοτικό θα πρέπει να εξεταστούν και οι δύο μεριές, του τροφοδοτικού και της ταινίας. Από τη μεριά του τροφοδοτικού μπορεί να υπάρχει: Υποδοχή DC Υποδοχή για καλώδια (με ή χωρίς τα καλώδια) Στη μεριά της ταινίας, αυτή μπορεί: Να μη διαθέτει κάποιο φις Να διαθέτει καλώδια Να διαθέτει υποδοχή για DC Στην παρακάτω εικόνα φαίνονται όλες οι παραπάνω περιπτώσεις, όπου στην τομή τους μπορούμε να δούμε όλα τα αξεσουάρ που θα χρειαστούμε για το σύστημά μας. 

Αν για παράδειγμα διαθέτουμε ταινία LED και τροφοδοτικό χωρίς κανένα καλώδιο, τότε θα χρειαστούμε τα παρακάτω εξαρτήματα: 

Η συγκεκριμένη περίπτωση είναι η πιο ακραία και απαιτεί ένα βαθμό εξοικείωσης με τη συνδεσμολογία των ηλεκτρονικών συσκευών. Προκειμένου το κομμάτι της σύνδεσης να απλοποιηθεί, πολλές ταινίες LED διατίθενται σήμερα σε έτοιμα kits, όπου περιλαμβάνουν μέσα στη συσκευασία όλα τα απαραίτητα εξαρτήματα που θα χρειαστούμε, είτε διαθέτουν κάποιες έτοιμες συνδέσεις και αξεσουάρ μέσα στην συσκευασία. Μάλιστα, κάποιοι κατασκευαστές και καταστήματα προσφέρουν έτοιμες λύσεις για δημοφιλείς εφαρμογές των ταινιών LED, όπως για παράδειγμα για τα κουτιά των Η/Υ και τον κρυφό φωτισμό για τηλεοράσεις. 

Βήμα 5: Στερέωση 

Οι περισσότερες ταινίες LED διαθέτουν στην πίσω πλευρά τους αυτοκόλλητη ταινία και έτσι μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα σε πολλές επιφάνειες. Ωστόσο, με τον καιρό το αυτοκόλλητο αρχίζει να ξεκολλάει και έτσι πολλές φορές επιστρατεύονται πιο μόνιμες λύσεις, όπως τα κλιπς και τα προφίλ αλουμινίου. Στις ταινίες Neon LED από την άλλη, που δε διαθέτουν αυτοκόλλητο, συνήθως είναι απαραίτητα επιπλέον υλικά για στερέωση (π.χ. κλιπς, ράγες).

Ταινίες LED 

Neon LED 

Τα προφίλ αλουμινίου εκτός από το καλύτερο οπτικό αποτέλεσμα και την προστασία που προσφέρουν στην ταινία, μπορούν να βοηθήσουν ακόμα και στην παράταση της ζωής της, αφού η θερμότητα δεν παραμένει στην ταινία, αλλά διαχέεται στη επιφάνειά τους. 

Συνοψίζοντας όλα τα βήματα, το πιο σημαντικό κομμάτι της αγοράς μιας ταινίας LED είναι να αποφασίσουμε σε ποιο χώρο ή σε ποια αντικείμενα θα τοποθετηθεί και την αισθητική που θέλουμε να αποπνέει. Στη συνέχεια, μπορούμε να επιλέξουμε την κατάλληλη λεντοταινία από τις αμέτρητες επιλογές που κυκλοφορούν στην αγορά. Τέλος, ανάλογα με το βαθμό εξοικείωσής μας με τις ηλεκτρονικές συσκευές, μπορούμε να προχωρήσουμε στη σύνδεση των κομματιών της ταινίας LED και στη στερέωσή της ή να αναθέσουμε αυτό το τεχνικό κομμάτι σε κάποιον ειδικό. Φυσικά, έχουμε και την επιλογή των έτοιμων kit, όπου όλα όσα θα χρειαστούμε περιέχονται μέσα στη συσκευασία.